Artikel
Geluidskaarten en actieplannen om lawaai te verminderen
Inspraak van burgers verplicht
Delft, mei 2007 - Wordt u gek van de herrie van de snelweg, die vlak langs uw woonwijk loopt? Is het treinverkeer in de afgelopen jaren zó toegenomen, dat u niet meer in de tuin kunt zitten? Slaapt u slecht, omdat op het nabijgelegen industrieterrein in alle vroegte met veel lawaai wordt geladen en gelost? Verandert uw kalme binnenstadshofje ieder weekend in een kermis dankzij de horecadrukte? Wordt het stiltegebied in uw omgeving bedreigd door oprukkend industriegeluid?
Nu is het uitgelezen moment om daar iets aan te doen. Zeker wanneer u woont in één van de 63 Nederlandse gemeenten die in 2007/2008 een Geluidskaart en Actieplan moeten opstellen. Als burger kunt u in het komend jaar daarop flinke invloed uitoefenen, want inspraak is een wettelijk voorschrift.
Wat moet u weten? Hoe pakt u het aan? De Nederlandse Stichting Geluidshinder heeft onlangs een brochure uitgegeven met alle benodigde informatie.
Geluidsbelasting
De regels van de EU-richtlijn Omgevingslawaai zijn in 2004 vastgelegd in de Nederlandse wetgeving. Dat betekent dat diverse overheden voortaan verplicht zijn elke vijf jaar de actuele geluidsbelasting in geluidskaarten vast te leggen en daaraan gekoppeld een actieplan op te stellen met maatregelen om binnen de volgende periode van vijf jaar verbeteringen te bewerkstelligen. Bij het opstellen van zo’n actieplan is inspraak van de burgers verplicht.
Deze wetgeving wordt momenteel voor het eerst in praktijk gebracht. Vóór juli 2007 moeten geluidskaarten worden vastgesteld voor agglomeraties (groepen gemeenten, zie hieronder) met meer dan 250.000 inwoners, voor rijks- en provinciale wegen waarop jaarlijks meer dan 6 miljoen voertuigen passeren, voor hoofdspoorwegen waar jaarlijks meer dan 60.000 treinen passeren en voor Schiphol. De actieplannen moeten in de daaropvolgende maanden worden gemaakt en gereed zijn in het voorjaar van 2008.
Bij deze eerste keer ligt de drempel tamelijk hoog. De gebieden zijn daardoor beperkt tot de stedelijke omgeving van Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Den Haag, Eindhoven en Heerlen. In 2012/2013 zullen echter ook geluidskaarten en actieplannen moeten worden gemaakt voor minder grote agglomeraties (meer dan 100.000 inwoners) en minder drukke (spoor)wegen. De kaarten en plannen zullen elke vijf jaar worden aangepast aan de actuele situatie.
Op de kaart
De ambtenaren zijn er momenteel druk mee. Eind juni 2007 moeten de geluidskaarten zijn vastgesteld. Binnen een maand daarna zullen de verantwoordelijke gemeentebesturen, het ministerie van Verkeer & Waterstaat en Gedeputeerde Staten via de plaatselijke media bekend maken waar de geluidskaarten kunnen worden ingezien. Volg de komende maanden dus de aankondigingen in de lokale media. Ook al is het midden in de vakantieperiode, toch is dat het moment waarop de alerte burger in beweging dient te komen.
Ten eerste is het verstandig om te checken of de kaart klopt. De geluidssituatie vanaf 55 dB moet in beeld zijn gebracht. De gemeenten zullen dat doen in de vorm van een geografische kaart, waarin (bijvoorbeeld met kleuren) de mate van geluidsbelasting wordt aangegeven. Daarnaast staan in tabellen per soort geluidsbron de aantallen woningen en bewoners genoemd, waardoor duidelijk wordt om hoeveel gehinderden het gaat. Als bronnen gelden weg- en railverkeer, luchtvaartterreinen, gezoneerde industrieterreinen, concentraties van horeca, van detailhandel en ambachtelijke bedrijven, en grote individuele bedrijven.
De beheerders van (spoor)wegen en luchthavens maken geluidskaarten die alleen betrekking hebben op hun geluidsbron. Per geluidsbron wordt dus helder wie erdoor wordt gehinderd. In de woonomgeving zal intensief wegverkeer meestal de grootste boosdoener zijn.
In de NSG-brochure Geluidskaarten en Actieplanen staat precies vermeld waarop u als kaartlezer moet letten om tot een juiste beoordeling te komen. En dat is nodig voor de volgende stap.
Actieplan
De geluidskaart is alleen maar een registratie van de problematiek. De verbetering moet komen van het actieplan. Met de geluidskaart in de hand is het echter mogelijk om als bewonersgroep, milieubeweging of actiecomité de overheid te stimuleren tot beter geluidsbeleid.
De gemeenten mogen zelf bepalen hoever hun ambities reiken. Zij zullen prioriteiten stellen. Dat doen ze door plandrempels aan te geven. Als op de kaart te zien is dat ergens de geluidsbelasting hoger is dan de plandrempel, moeten ze in het actieplan maatregelen aangeven om het geluid daar terug te dringen. Daarbij kunnen ze aansluiten bij de wettelijke plandrempels (denk aan de sanering die door het rijk wordt betaald), maar ze kunnen ook hogere ambities hebben. Wanneer burgers extra aandacht wensen voor meer maatregelen of andere prioriteiten, dan zullen zij hun bestuurders moeten overtuigen. In veel gemeenten zullen de komende periode publieke bijeenkomsten worden georganiseerd. Een interactief proces is immers verplicht. Door u aan te melden als meedenker, al dan niet in groepsverband, kunt u een belangrijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van uw woonomgeving.
NSG helpt
De gratis brochure Geluidskaarten & Actieplannen van de Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) gaat in op alle wettelijke en praktische aspecten. Het is een handig hulpmiddel voor burgers die zich sterk willen maken voor de verbetering van de geluidssituatie in hun woonomgeving.
Daarnaast heeft de NSG een lijst met aanbevelingen over wat in haar ogen in een goed actieplan zou moeten staan. En dat is uiteraard meer dan wat wettelijk verplicht is. Verder zijn de adviseurs van de NSG altijd bereid om contacten te leggen met plaatselijke milieu- en actiegroepen, geluidskaarten en actieplannen te beoordelen en actieve ondersteuning te bieden bij inspraakmogelijkheden. Voor NSG-donateurs is deze dienstverlening gratis of tegen gereduceerd tarief. Bestelmogelijkheden en een kostenoverzicht, alsmede een overzicht van de dienstverlening staan op www.nsg.nl.
Gemeenten met geluidskaarten
In de volgende gemeenten zullen geluidskaarten (juni 2007) en actieplannen (juli 2008) worden vastgesteld.
- Amsterdam, Aalsmeer, Amstelveen, Uithoorn, Ouder-Amstel, Diemen, Zaanstad, Heemskerk, Beverwijk, Velsen, Haarlem, Bloemendaal, Zandvoort, Heemstede, Bennebroek, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer
- Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Rozenburg, Spijkenisse, Albrandswaard, Capelle a/d IJssel, Ridderkerk, Barendrecht, Zwijndrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht
- Den Haag, Midden-Delfland, Westland, Delft, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Wassenaar, Voorschoten, Leiden, Oegstgeest, Katwijk, Valkenburg, Rijnsburg, Leiderdorp
- Utrecht, Houten, Nieuwegein, IJsselstein, Maarssen
- Eindhoven, Best, Veldhoven, Geldrop-Mierlo, Nuenen, Helmond
- Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum, Voerendaal, Nuth
